I. KHOẢN ĐÓNG KINH PHÍ CÔNG ĐOÀN 2% CÓ BẮT BUỘC KHÔNG?
Theo Nghị định 191/2013/NĐ-CP Ngày 21/11/2013 về quy định chi tiết về tài chính công đoàn, đối tượng đóng kinh phí công đoàn theo quy định tại Khoản 2 Điều 26 Luật công đoàn là cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà không phân biệt cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó đã có hay chưa có tổ chức công đoàn cơ sở.
Như vậy dù công ty không thành lập công đoàn cơ sở vẫn phải đóng kinh phí công đoàn (2%) theo như quy định trên.
Mức đóng và căn cứ đóng kinh phí công đoàn:
Theo Điều 5 của Nghị định 191/2013/NĐ-CP quy định: mức đóng kinh phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Quỹ tiền lương là tổng mức tiền lương của những người lao động thuộc đối tượng phải đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Phương thức đóng kinh phí công đoàn:
Tổ chức, doanh nghiệp đóng kinh phí công đoàn mỗi tháng một lần cùng thời điểm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động.
II. CÓ BẮT BUỘC THÀNH LẬP CÔNG ĐOÀN CƠ SỞ TRONG CÔNG TY KHÔNG?
Căn cứ theo Điều 6 Luật Công đoàn 2012 quy định như sau:
“Điều 6. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động công đoàn
1. Công đoàn được thành lập trên cơ sở tự nguyện, tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
2. Công đoàn được tổ chức và hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam, phù hợp với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.”
Như vậy, việc thành lập công đoàn trong công ty là trên cơ sở tự nguyện, công ty không bắt buộc phải thành lập công đoàn.
III. NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI CÓ ĐƯỢC THAM GIA TỔ CHỨC CÔNG ĐOÀN KHÔNG
Theo Hướng dẫn số 03/HD-TLĐ ngày 20/02/2020 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về thi hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam, đối tượng gia nhập tổ chức Công đoàn Việt Nam là người Việt Nam làm công hưởng lương trong các đơn vị sử dụng lao động đang hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam gồm:
Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang làm việc trong các đơn vị sự nghiệp; Người lao động làm công hưởng lương đang làm việc trong các đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã; Người lao động đang làm việc trong các văn phòng đại diện của tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam;
Người lao động tự do, hợp pháp thuộc khu vực lao động phi chính thức, nếu có nguyện vọng, được gia nhập Công đoàn Việt Nam và được sinh hoạt theo hình thức nghiệp đoàn cơ sở; Người lao động được cơ quan có thẩm quyền cử làm đại diện quản lý phần vốn của Nhà nước, đang giữ các chức danh lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, Hướng dẫn số 03/HD-TLĐ của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nêu rõ, đối tượng không kết nạp vào tổ chức Công đoàn Việt Nam, gồm: Người nước ngoài lao động tại Việt Nam; Người lao động làm công tác quản lý trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước; Hiệu trưởng, viện trưởng; phó hiệu trưởng, phó viện trưởng được ủy quyền quản lý đơn vị hoặc ký hợp đồng lao động trong đơn vị sự nghiệp ngoài khu vực nhà nước; Xã viên trong các hợp tác xã nông nghiệp; Người đang trong thời gian chấp hành các hình phạt tù theo quyết định của tòa án.
Như vậy, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam không được kết nạp vào tổ chức công đoàn, không phải đoàn viên. Và tất nhiên, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ không phải đóng đoàn phí.
IV. DOANH NGHIỆP CÓ PHẢI ĐÓNG KINH PHÍ CÔNG ĐOÀN TRÊN LƯƠNG ĐÓNG BHXH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC NGOÀI KHÔNG?
Theo khoản 2 Điều 26 Luật Công đoàn năm 2012 quy định: Kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Mặt khác, tại khoản 1 Điều 2 Nghị định số 143/2018/NĐ-CP ngày 15/10/2018 của Chính phủ quy định, người sử dụng lao động có sử dụng lao động nước ngoài là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật thì người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng phí công đoàn.
Như vậy, nếu các doanh nghiệp sử dụng người lao động nước ngoài vẫn sẽ tính đóng kinh phí công đoàn theo tiền lương đóng bảo hiểm xã hội.